Kho tài liệu phong phú và chất lượng

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC BÙI KIM DU PHÂN TÍCH CẤU TRÚC MỘT SỐ HỢP CHẤT TRONG CÂY XẾN MỦ (Garcinia mackeaniana) BẰNG CÁC PHƯƠNG PHÁP HÓA LÝ HIỆN ĐẠI LUẬN VĂN THẠC SĨ HÓA HỌC THÁI NGUYÊN - 2018 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC BÙI KIM DU PHÂN TÍCH CẤU TRÚC MỘT SỐ HỢP CHẤT TRONG CÂY XẾN MỦ (Garcinia mackeaniana) BẰNG CÁC PHƯƠNG PHÁP HÓA LÝ HIỆN ĐẠI Chuyên ngành: HÓA PHÂN TÍCH Mã số: 8.44.01.18 LUẬN VĂN THẠC SĨ HÓA HỌC Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN THỊ THU HÀ THÁI NGUYÊN - 2018 i LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên với lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc nhất, tôi xin gửi lời cảm ơn tới TS. Nguyễn Thị Thu Hà - người đã truyền cho tôi tri thức cũng như tâm huyết nghiên cứu khoa học, người đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ và tạo điều kiện tốt nhất để tôi hoàn thành bản luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn các cán bộ phòng Hóa sinh ứng dụng - Viện Hóa học đã giúp đỡ tôi rất nhiều trong quá trình thực nghiệm và hoàn thành luận văn. Tôi cũng xin chân thành các thầy cô trong Ban giám hiệu; bạn bè đồng nghiệp tại Khoa Hóa học - Trường Đại học Khoa học - Đại học Thái Nguyên đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt thời gian tôi tham gia nghiên cứu sinh. Cuối cùng tôi xin bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc tới gia đình, người thân và bạn bè, đồng nghiệp đã luôn tin tưởng động viên, chia sẻ và tiếp sức cho tôi có thêm nghị lực để tôi vững bước và vượt qua khó khăn, hoàn thành bản luận văn này. Thái Nguyên, ngày......tháng...... năm2018 Học viên Bùi Kim Du ii MỤC LỤC Trang LỜI CẢM ƠN ............................................................................................i MỤC LỤC.................................................................................................ii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT, KÝ HIỆU....................................iv DANH MỤC CÁC BẢNG.......................................................................vi DANH MỤC CÁC HÌNH, ĐỒ THỊ .......................................................vii DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ......................................................................ix MỞ ĐẦU................................................................................................... 1 Chương 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU .................................................... 3 1.1. Một số phương pháp hóa lí dùng để phân tích cấu trúc hóa học các hợp chất tự nhiên....................................................................................... 3 1.1.1. Phổ cộng hưởng từ hạt nhânNMR (Nuclear Magnetic Resonance spectroscopy) ............................................................................................. 3 1.1.2. Phổ khối lượngMS (Mass spectrometry)........................................... 5 1.1.3. Phổ hồng ngoại IR (Infrared Spectroscopy)..................................... 6 1.2. Sơ lược về họ bứa (clusiaceae), chi bứa (garcinia) và loài xến mủ (Garcinia mackeaniana) ........................................................................... 6 1.3. Tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước về thành phần hóa học và hoạt tính sinh học của chi bứa................................................................... 7 1.3.1. Tình hình nghiên cứu ngoài nước ................................................... 7 1.3.2. Tình hình nghiên cứu trong nước.................................................. 14 Chương 2. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.......... 16 2.1. Vật liệu nghiên cứu .......................................................................... 16 2.1.1. Đối tượng nghiên cứu.................................................................... 16 2.1.2. Hóa chất......................................................................................... 17 2.1.3. Thiết bị nghiên cứu ....................................................................... 17 iii 2.2. Phương pháp nghiên cứu.................................................................. 17 2.2.1. Quy trìnhxử lý và ngâm chiết mẫu thực vật.................................. 17 2.2.2. Quy trình phân lập các hợp chất tự nhiên ..................................... 18 2.2.3. Các phương pháp phân tích cấu trúc hoá học các hợp chất phân lập được .................................................................................................. 20 2.3. Kết quả phân tích các dữ kiện phổ của các chất phân lập được ...... 21 2.3.1. Hợp chất GM1............................................................................... 21 2.3.2. Hợp chất GM3............................................................................... 21 2.3.3. Hợp chất GM5............................................................................... 22 2.3.4. Hợp chất GM10............................................................................. 22 Chương 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN ........................................... 23 3.1. Hợp chất GM1: Bannaxanthone D .................................................. 23 3.2. Hợp chất GM3: Calophinone........................................................... 29 3.3. Hợp chất GM5: Garcinone E........................................................... 35 3.4. Hợp chất GM10: Allanxanthone C .................................................. 41 KẾT LUẬN............................................................................................ 48 TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................... 49 PHỤ LỤC iv DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT, KÝ HIỆU Kí hiệu Từ viết tắt Tên tiếng anh Tên tiếng việt NMR Nuclear Magnetic Resonance Phổ cộng hưởng từ hạt nhân 1H-NMR Nuclear Magnetic Resonance￾1H Phổ cộng hưởng từ proton 13C-NMR Nuclear Magnetic Resonance￾1H Phổ cộng hưởng từ hạt nhân 13C DEPT Distortionles Enhancement by Polarization Transfer Phổ DEPT COSY Homonuclear Correlated Spectroscopy Phổ COSY HMBC Heteronuclear Multiple Bond Correlation Phổ tương tác di hạt nhân qua nhiều liên kết HSQC Heteronuclear Single Quantum Coherence Phổ tương tác trực tiếp H-C ESI-MS Electron Inoniziation-Mass Spectroscopy Phổ khối phun sương mù điện tử NOESY Nuclear Overhauser Effect Spectroscopy Phổ hiệu ứng hạt nhân Overhauser MS Mass Spectroscopy Phổ khối lượng ESI-MS Electrospray Ionisation Mass Spectrometry Phổ khối ion hoá bụi điện tử HR-MS High Resolution Mass Spectrometry Phổ khối phân giải cao IR Infrared spectroscopy Phổ hồng ngoại v FT-IR Fourier-transform infrared spectroscopy Quang phổ chuyển đổi hồng ngoại X-ray X-radiation bức xạ Röntgen BHT butylated hydroxytoluene butylat hydroxytoluen DPPH di(phenyl)-(2,4,6- trinitrophenyl)iminoazanium 1,1-điphenyl-2-picrylhydrazyl TMS Tetramethylsilane Tetramethylsilan AChE Acetylcholinesterase Acetylcholinesterat EtOAc Ethyl acetate Etyl axetat EtOH Ethanol Etanol MeOH Methanol Metanol CD3OD Deuterated methanol Đơtơri metanol CDCl3 Deuterated chloroform Đơtơri clorofom DMSO Dimethyl sulfoxide Đimetyl sulfoxit CTPT Công thức phân tử đnc Điểm nóng chảy µM Micromoles per liter phần tỷ mol/l µg Microgramme phần triệu gam ppm Part per million Phần triệu δH, δC Độ chuyển dịch hóa học của proton và cacbon s: singlet d: doublet t: triplet q: quartet dd: doublet of doublets dt: doublet of triplets dq: doublet of quartets vi DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 3.1. Kết quả phân tích phổ 1H-NMR và 13C-NMR của hợp chất GM1 ......................................................................... 27 Bảng 3.2. Kết quả phân tích phổ 1H-NMR và 13C-NMR của hợp chất GM3 ......................................................................... 31 Bảng 3.3. Kết quả phân tích phổ 1H-NMR và 13C-NMR của hợp chất GM5 ................................................................................. 38 Bảng 3.4. Kết quả phân tích phổ 1H-NMR và 13C-NMR của hợp chất GM10 ............................................................................... 43 vii DANH MỤC CÁC HÌNH, ĐỒ THỊ Hình 1.1. Một số hợp chất phân lập từ chi Garcinia có hoạt tính gây độc tế bào ........................................................................... 9 Hình 1.2. Một số hợp chất có hoạt tính kháng vi sinh vật phân lập từ chi Garcinia ...................................................................... 11 Hình 1.3. Một số hợp chất có hoạt tính chống oxy hóa phân lập từ chi Garcinia ............................................................................ 12 Hình 1.4. Một số hợp chất phân lập từ chi Garcinia có các hoạt tính khác................................................................................... 13 Hình 1.5. Một số hợp chất phân lập được các loài chi Bứa thu hái tại Việt Nam có hoạt tính gây độc tế bào.............................. 15 Hình 2.1. Cây Xến Mủ (Garcinia mackeaniana).............................. 16 Hình 2.2. Quả của Cây Xến Mủ (Garcinia mackeaniana) ............... 16 Hình 3.1. Phổ khối của hợp chất GM1.......................................... 24 Hình 3.2. Phổ IR của hợp chất GM1 ............................................. 24 Hình 3.3. Phổ 1H-NMR của hợp chất GM1 ................................. 25 Hình 3.4. Phổ 13C-NMR của hợp chất GM1 ............................... 26 Hình 3.5. Phổ HSQC của hợp chất GM1 ......................................... 26 Hình 3.6. Phổ HMBC của hợp chất GM1........................................ 28 Hình 3.7. Một số tương tác chính trên phổ HMBC của chất GM1.. 29 Hình 3.8. Phổ khối của hợp chất GM3 ........................................... 30 Hình 3.9. Phổ IR của hợp chất GM3............................................... 30 Hình 3.10. Phổ 13C-NMR của hợp chất GM3 .................................... 32 Hình 3.11. Phổ 1H-NMR của hợp chất GM3 ..................................... 33 Hình 3.12. Phổ HSQC của hợp chất GM3 ......................................... 33 Hình 3.13. Phổ HMBC của hợp chất GM3....................................... 34